کلیات گیاهشناسی:
لیمو شیرین، گونهای لیمو است با نام علمی (Citrus medica )و از گونه (dulcis): جمعا Citrus limonum var. dulcis . میوه آن شیرین و درشت است و آبش بهعنوان مدر به بیماران تبدار داده میشود.معادل دیگر نام علمی آن ، Citrus limonum Risso. var. dulcis Morisهم ذکر شدهاست .
لیموشیرین حاوی مواد مغذی مفیدی همچون ویتامین Bو Cو ریز مغذیها، آنتیاکسیدانها و فلاوونویید است که کاربردهای متفاوتی در حفظ سلامت بدن دارند.
ویتامین B و انواع ریزمغذیهای مفید مانند عنصر"سلنیوم" در لیموشیرین موجب به حداقل رسیدن جمعیت رادیکالهای آزاد موجود در ناحیه آسیب دیده معده میشود.
ارزش غذایی لیموشیرین :
ارزش غذایی ۱۰۰گرم لیموشیرین که معادل یک عدد لیمو شیرین بزرگ است حاوی ۲۹/۸کالری، ۰/۷۴گرم پروتئین ۱۰/۵گرم قند ۰/۱۴گرم چربی ۲/۸گرم فیبر ۱۰میکروگرم اسید فولیک ۱۵۰میلیگرم پتاسیم و ۵۳میلیگرم ویتامین Cاست.
ترکیبات لیمو شیرین:
اسید سیتریک و ویتامین :Cمهمترین ترکیبات قابل توجه لیموشیرین ، اسید سیتریک و ویتامین سی است. چنانچه فردی دو عدد لیموشیرین متوسط در طول روز بخورد عملا ویتامین سی مورد نیاز روزانه بدنش تامین شدهاست.
مزیت لیموشیرین در مقایسه با پرتقال این است که با کالری کمتری نسبت به پرتقال، همان مقدرا ویتامی سی را به بدن میرساند.
نقش پیشگیریکننده ویتامین سی موجود در این میوه از بروز سرماخوردگی و سرطانها به اثبات رسیده است.
بنابراین توصیه شده است که لیمو شیرین را با پوست داخلی مصرف کنند.
پتاسیم:
پتاسیم به مقدار قال توجهی در لیموشیرین یافت میشود، این عنصر از جمله ترکیباتی است که میتواند از بروز بیماری قلبی - عروقی پیشگیری کند و همچنین بین آب و الکترولیتهای بدن تعادل برقرار نماید.
اسید فولیک:
اسید فولیک موجود در لیموشیرین نسبت به میوههای دیگر بیشتر است و نقش موثری در پیشگیری از کم خونی ایفا میکند.
افرادی که مبتلا به کم خونی به خصوص کم خونی از نوع اسید فولیک هستند باید این میوه را مصرف کنند.
کلسیم :
این میوه از میوههای پرکلسیم محسوب میشود و در جلوگیری از پوکی استخوان به خصوص در زنان نقش موثری را ایفا میکند.
همچنین لیموشیرین حاوی مقادیر زیادی فسفر، منیزیم و سدیم است.
پزشکان مصرف روزانه یک لیمو شیرین را به کلیه مبتلایان به ناراحتی معده توصیه میکنند و خوردن آن را بلافاصله پس از غذا منع کرده اند.
لیموشیرین چرا تلخ است ؟
علت تلخ شدن لیمو شیرین، وجود ماده ای به نام نارنجین و لیمونین است که در حالت عادی تلخ نیستند ولی اگر اکسید شوند ساختار شیمیایی آنها تغییر می کند و مزه تلخی پیدا می کنند. قرار گرفتن در برابر اکسیژن هوا که با پوست کندن یا قاچ کردن لیمو تشدید می شود، اکسید شدن لیمونین و نارنجین را افزایش می دهد. تکان و ضربه های شدید هم این واکنش شیمیایی را افزایش می دهند. علت دیگر تلخ شدن مرکبات، اکسید شدن اسید اسکوربیک یا همان ویتامین C است که به سرعت در معرض هوا اکسید می شود.
مهندس علیرضا پیوندپور کارشناس بیوشیمی و استاد دانشگاه درباره تلخی لیموشیرین میگوید: هر چه مواد قلیایی در یک ماده طبیعی مانند میوه بیشتر باشد، میوه اگر برش بخورد و در معرض هوا قرار گیرد، طعم آن به تلخی میگراید.
وی میگوید هنگامی که لیموشیرین را برش میزنیم، لیمونین و نارنجین موجود در آن با اکسیژن هوا ترکیب شده و تلخ میشود.
در بین مرکبات، نارنج و لیمو هر دو این خاصیت را دارند و هر چه درجه شیرینی یک میوه بیشتر باشد تلخی خود را بیشتر نشان میدهد.
این کارشناس میگوید تلخی این میوه اثر منفی بر سلامت و دستگاه گوارش انسان ندارد و این ویژگی جزء طبیعت این میوه محسوب میشود.
لیموشیرین مطلوب و خوب، پوست نرم دارد و هر چه سنگینتر باشد، پرآب تر است.
خواص مفید :
غني از عناصر قليايي است.
- ليمو حاوي مقدار زيادي اسيدسيتريك و ويتامين C مي باشد.
- مقدار زيادي فسفر، منيزيم، پتاسيم، سديم و كلسيم دارد.
- حالت تازه كنندگي داشته و در صورتي كه در چاي ريخته شود، طعم مطبوعي پيدا مي كند.
- عامل ضدعفوني كننده بدن است و به طور طبيعي از تخمير در معده جلوگيري مي كند.
- ليمو يك ماده شديدا قليايي است.
- مصرف ليموشيرين در آنفلوانزا و افرادي كه دچار تب ناشي از بيماري شده اند، توصيه مي شود. چرا كه اين ميوه خاصيت سم زدايي داخل بدن را از خود نشان داده است.
-ليمو باعث حفظ كلسيم بدن مي شود.
كارشناسان علم تغذيه مي گويند: مصرف ليمو شيرين در رشد كودكان بسيار موثر است.
اين كارشناسان با اشاره به اينكه ليمو شيرين حاوي برخي از انرژي هاي مورد نياز بدن است، تاكيد كردند:
جايگزيني مصرف يك ليوان ليمو شيرين در روز به جاي تنقلات فاقد ارزش غذايي، براي سلامت كودكان بسيار مفيد است
- مصرف ليمو در زمان زكام و گلودرد بسيار موثر است.
- در طب سنتي از ليمو شيرين به عنوان ميوهاي خنك كننده ياد ميكنند كه براي رفع التهاب و عطش بيماران تبدار توصيه ميشود.
ـ حجم زيادي از ليمو شيرين را آب تشكيل ميدهد و به همين دليل اين ميوه خاصيت ادرار آور و همين طور ملين دارد.
- مركبات و از جمله ليموشيرين، سرگيجه را بر طرف ميكند.